Is het glutenvrij dieet aan te raden bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom?

Bepaalde diëten – zoals glutenvrij eten of het laag FODMAP-dieet – zouden helpen om de klachten bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom te verlichten. Dat hebben studies uit het verleden al aangetoond. Het glutenvrij dieet zou ervoor kunnen zorgen dat een bepaalde groep patiënten met PDS zich beter voelt.

Bij een glutenvrij dieet worden de (volle) granen (even) uit het voedingspatroon geschrapt. In rogge, tarwe, gerst en andere graansoorten zitten namelijk heel wat FODMAP’s of complexe koolhydraten. Als de darmen van de patiënt hier gevoelig voor zijn, kunnen ze klachten geven.

1. Drie manieren waarop de FODMAP’s voor klachten kunnen zorgen

1. Er ontstaat een lokale allergische reactie op gluten.
2. Ze worden niet opgenomen door het lichaam en bijgevolg sterk vergist.
3. De stoffen die de gluten vrijgeven, komen diep in de darmwand terecht.

2. Is glutenvrij eten aan te raden bij PDS?

Recent werd de Belgische consensus over IBS gepubliceerd. Een groep van experts boog zich over een reeks stellingen. Eén stelling was: “Het glutenvrij dieet wordt niet aangeraden bij patiënten met het prikkelbaredarmsyndroom. 85% ging akkoord, 15% – waaronder prof. dr. Danny De Looze – niet.

In 2022 hielden 20 Belgische experts een review en stemming over 78 statements i.v.m. het prikkelbaredarmsyndroom. Bij 50 hiervan was er een consensus.

> Bekijk hier het volledige artikel van de Belgische consensus over IBS.

Prof. dr. De Looze: “Ik zie in mijn praktijk dat sommige mensen met PDS er baat bij hebben door glutenvrij te eten. Als ze zich er goed bij voelen, hoeven ze ook niet heel strikt glutenvrij te eten. Het is niet dat je dat nu voor de rest van je leven moet bannen uit je dieet. Waar bij coeliakie dat natuurlijk wél het geval is. Bij patiënten met PDS kan er meer geëxperimenteerd worden. Waarbij ik wel altijd zeg: niet overdrijven.”

3. Glutenvrije producten bevatten soms FODMAP’s

Opmerkelijk: in glutenvrije producten zitten soms FODMAP’s of complexe koolhydraten zoals look, ui of prei. Stoffen die bij patiënten met PDS klachten kunnen veroorzaken. En dat terwijl glutenvrij eten een onderdeel is van het laag FODMAP-dieet. “Mijn advies: leer je patiënten het etiket goed lezen”, zegt prof. dr. De Looze.

Daarnaast bevatten glutenvrije producten vaak ook meer suikers en vetten. “En laat vet nu juist een trigger zijn bij sommige patiënten met PDS. Bovendien kan het ook leiden tot andere klachten, zoals hart- en vaatziekten”, gaat dr. De Looze verder.

“Daarom is het belangrijk het dieet niet te strikt te volgen. Levenslang glutenvrij eten kan zorgen voor bijvoorbeeld een magnesium- of foliumzuurtekort. Ik ben er dan ook van overtuigd dat het ideale dieet niet bestaat. Want dan zou er een kant-en-klare oplossing zijn voor PDS-patiënten. Die is er niet. Het blijft zoeken en deze zoektocht is heel individueel.Het is ook daarbinnen dat een diëtist een cruciale rol speelt.”