De rol van histamine bij het prikkelbaredarmsyndroom

“Bij een klassieke allergie weten patiënten vaak heel goed waarop ze reageren”, zegt prof. dr. De Looze. Hij is gastro-enteroloog aan het UZ Gent. “Dat kunnen bijvoorbeeld aardbeien of mosselen zijn. Deze allergische reactie leidt tot een hele reeks huid- en keelklachten en kan in het uiterste geval zelfs zorgen voor een anafylactische shock. Dat is een ernstige allergische reactie die zelfs kan leiden tot de dood. Bij een allergie weet de patiënt heel goed welk voedingsmiddel hij of zij niet kan verdragen. Bijgevolg wordt het dan ook volledig geschrapt uit de voeding.”

1. Is prikkelbaredarmsyndroom ook een allergie?

“Neen. Het prikkelbaredarmsyndroom is geen allergie zoals ik eerder beschreef. Een PDS-patiënt reageert op bepaalde voeding, maar vaak weet de patiënt niet op welke voedingsstoffen. Maar de patiënt is er niet allergisch voor. Bovendien lokken de klachten enkel reactie uit in de darm. Dat betekent dat de patiënt dus geen jeuk of uitslag zal krijgen. Wél buikpijn of buikloop bijvoorbeeld.”

“Een klassieke voedselallergie kan trouwens makkelijk opgespoord worden met een allergietest waarbij de IgE-antistoffen in het bloed worden bepaald. Bij het prikkelbaredarmsyndroom kan dat niet.”

2. Speelt histamine een sleutelrol?

Prod. dr. De Looze: “Hoewel het prikkelbaredarmsyndroom geen allergie is, toont de nieuwe studie van de KU Leuven, onder leiding van prof. Guy Boeckxstaens, interessante verbanden tussen een allergie en het prikkelbaredarmsyndroom. Dat alles heeft te maken met histamine.”

“Histamine is een stof die in het lichaam verantwoordelijk is voor verschillende zaken. Het geeft signalen door aan het afweersysteem en de hersenen. Het regelt de lichaamstemperatuur, stimuleert de bloedcirculatie en ademhaling. Elk menselijk lichaam kan een bepaalde hoeveelheid histamine verdragen. Een teveel aan histamine (boven de drempelwaarde) is schadelijk en kan leiden tot verschillende klachten. Denk aan: irritatie van de huid en luchtwegen, jeuk, roodheid, zwellingen, hoesten …”

“Bij een allergische reactie (bijvoorbeeld bij een insectenbeet of pollenallergie) geeft het lichaam meer histamine vrij en komt de stof terecht in het bloed, de slijmvliezen en in de huid. Het verstoort het immuunsysteem van het lichaam met bovenstaande symptomen tot gevolg.”

3. Bij PDS: wat is de rol van histamine?

Prof. dr. De Looze: “Het onderzoek van de KU Leuven toont aan dat het eten van bepaalde voeding een reactie kan geven door het vrijkomen van histamine bij PDS-patiënten. Maar de reactie verloopt anders dan bij een klassieke allergie.”

“Bij een allergie komt er namelijk histamine vrij die klachten geeft over heel het lichaam. Bij een reactie op voeding bij een PDS-patiënt is de reactie uitsluitend lokaal in de darm. Het zijn de mestcellen in de darmen die zorgen voor het vrijkomen van histamine.
”

“Door het hevige verweer van de mestcellen, trekken ook de darmen zelf ten strijde tegen bepaalde voedingsstoffen. Het gaat dus om een zeer milde, plaatselijke reactie van het immuunsysteem. Geen allergie die full force toeslaat. Net ook omdat het zo lokaal is, kunnen er geen IgE-antistoffen opgespoord worden in het bloed. Hoewel het een milde energie is, zijn de klachten voor de PDS-patiënten vervelend. Denk aan spiersamentrekkingen (krampen) of diarree.”