1. Wat is het laag FODMAP-dieet ook weer?

“Het laag FODMAP-dieet is een dieet waarmee je de klachten van het prikkelbaredarmsyndroom bij de patiënt verlicht. Het is geen dieet om af te vallen of bij te komen, maar om te zoeken naar de triggers (koolhydraten) die de klachten uitlokken. FODMAP staat voor Fermenteerbare Oligosachariden Disachariden Monosachariden And Polyolen. Het zijn koolhydraten die slecht of niet opgenomen worden door de dunne darm”, zegt Jo Mons.

“Daardoor komen ze in de dikke darm terecht waar ze gaan fermenteren. Zo ontstaan er gassen die zorgen voor winderigheid of een opgeblazen gevoel. Omdat er meer vocht ontstaat in de dunne en dikke darm krijgt de patiënt soms diarree of andere, afwijkende stoelgang”, gaat Jo verder.

2. Wanneer start je het FODMAP-dieet op?

3. Welke FODMAP-fasen doorloopt de patiënt?

Tijdens het laag FODMAP-dieet gaat de patiënt zoveel mogelijk FODMAP-koolhydraten vermijden

Het dieet bestaat uit drie fasen:

1. Eliminatiefase
   In deze fase van max. drie weken worden voedingsmiddelen uit het voedingsschema weggelaten en vervangen. We tonen welke vervangers er bestaan, de merken, de winkels. Deze praktische handvaten zijn écht belangrijk. Via WhatsApp kunnen ze ons ook vragen stellen over producten. Samen een boodschappenlijstje opstellen kan het verschil maken. De patiënt schrijft alles op in zijn laag FODMAP-dagboek.
2. Herintroductiefase
   Tijdens deze fase herintroduceren we 1 FODMAP per week. Deze fase duurt ongeveer negen weken. Het is ook belangrijk om combinaties te testen. Ui en look (fructanen), net als de galactanen (o.a. broccoli, kikkererwten, koolsoorten) worden altijd apart getest. Ook hier speelt het dagboek een belangrijke rol. De reactie van de darmen op de herintroductie van de voedingsstoffen wordt bijgehouden. De patiënt bespreekt dit tijdens de consultatie.
3. Stabilisatiefase
   We gaan terug naar een normaal eetpatroon waarbij de patiënt meeneemt wat hij of zij geleerd heeft tijdens de voorbije fasen. We beperken de triggers, maar gaan ze niet elimineren. De patiënt kan vaak een kleine hoeveelheid wel verdragen.

“Het laag FODMAP-dieet zal het prikkelbaredarmsyndroom niet oplossen of laten verdwijnen, maar zal de klachten voor de patiënten sterk verlagen. Dit heeft als gevolg dat de levenskwaliteit toeneemt en de patiënt met minder angst aan een tafel aanschuift. Het geeft inzicht in de eigen gezondheid en welke voedingsmiddelen wél of niet verdragen worden”, vult Ann Parmentier aan.

4. Hoe help je de patiënt de eliminatiefase vol te houden?

“Met productkennis maak je als diëtist het verschil. We geven boodschappenlijstjes mee en hebben bij ons in de praktijk voorbeeldverpakkingen liggen. We willen het de patiënt zo eenvoudig mogelijk maken. De eliminatiefase en de zoektocht naar vervangers is vaak al complex genoeg”, zegt Ann.

“We geven patiënten ook de tijd om zich voor te bereiden en de vervangproducten in huis te halen. Na de eerste consultatie meteen starten, lukt meestal niet. De patiënt moet zich voorbereiden. Dat is al een belangrijk deel van het succes: als de kennis er is zijn ze heel gemotiveerd en houden ze makkelijker vol”, gaat Jo verder.

De ondersteuning van de diëtist is in deze fase niet te onderschatten”, vertelt Ann. “Leggen ze het FODMAP-parcours – en het is echt belangrijk om élke fase binnen het dieet te doorlopen – af zonder diëtist, dan maken ze fouten en eten patiënten vaak eenzijdig. Dat is gevaarlijk. Als diëtist is het belangrijk om ze kennis te laten maken met nieuwe producten. Leg de focus op wat wél kan, niet op wat niet kan.”